Spring naar inhoud

40 dagentijd 2021 vanaf 17 februari

Ik ben er voor jou! 40dagentijd 2021

Zeven keer barmhartigheid

Het thema van de 40dagentijdcampagne 2021 van Kerk in Actie is “Ik ben er voor jou”, en is geïnspireerd op de zeven werken van barmhartigheid. In de veertigdagentijd staan onze beide predikanten in de kerkdiensten stil bij de zeven werken van barmhartigheid, als voorbereiding op Goede Vrijdag en Pasen. Op de website staat voor elke dag in de 40dagentijd een korte bijdrage, om thuis te gebruiken. Dat kan van alles zijn: een weetje, een spreuk, een opdracht, een korte meditatie bij een bijbeltekst, iets om over na te denken,  of een gedicht. Vaak staat er een stukje uit de bijbel, dat je thuis kunt lezen, en dat past bij het onderwerp van die dag.

Wij hopen dat dit materiaal jullie mag helpen bij jullie voorbereiding, persoonlijk, met vrienden of als gezin.

Voor het materiaal hebben wij dankbaar gebruik gemaakt van wat Kerk in Actie ons hiervoor  aanreikt. Deels hebben wij dit overgenomen, soms aangepast en ook deels zelf geschreven.

 

De zeven werken van barmhartigheid zijn:          * de zieken bezoeken

* de dorstigen drinken geven

* de vreemdeling onderdak bieden

* de naakten kleden

* de hongerigen voeden

* de doden begraven

* de gevangenen bezoeken

Woensdag 17 februari: Aswoensdag

Op deze dag begint de 40dagentijd. De afgelopen drie dagen wordt (als er geen corona is) in het zuiden uitbundig carnaval gevierd. Een tijd van uitgelatenheid en feest. Op Aswoensdag wordt carnaval afgesloten. Feest maakt plaats voor bezinning. Aswoensdag is van oorsprong een rooms-katholieke traditie. Tijdens de kerkdienst worden de groene takjes van Palmpasen van vorig jaar verbrand. Met de as tekent de priester een kruisje op het hoofd van de mensen. En hij zegt: ‘Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren’. Deze woorden benadrukken de vergankelijkheid van het aardse leven. De vorm van het kruis wijst op het eeuwige leven.

Donderdag 18 februari: bezinning

De Veertigdagentijd is de periode van Aswoensdag tot Pasen. Van oudsher is dit een tijd van inkeer, bezinning en gebed. We staan stil bij het lijden van Jezus én bij het lijden van onze naasten, dichtbij en ver weg. De liturgische kleur is paars. Goede Vrijdag en Pasen vormen samen met Kerst de belangrijkste christelijke feesten. We vinden de betekenis van deze feesten zó belangrijk dat we ons hierop willen voorbereiden. Een topsporter moet lang trainen, om een wedstrijd te kunnen winnen. Als je een examen wilt halen, moet je daar lang voor leren. Dat vinden we heel normaal.

Om Goede Vrijdag en Pasen beter te leren begrijpen, denken we er over na, lezen we gedeeltes uit de bijbel, bidden we, en soms doen we dingen wat anders dan normaal.

Bijbel: Matteüs 20:17-28

Vrijdag 19 februari: het getal 40

In de Bijbel is veertig een belangrijk getal. Jezus was bijvoorbeeld veertig dagen in de woestijn om te vasten en te bidden. En veertig jaar trok het volk Israël door de woestijn voordat zij in het beloofde land aankwamen. Het is een getal dat duidt op voorbereiding en overgang. Het is niet een gemakkelijke tijd. Net zoals in de coronatijd, komt alles op scherp te staan. Er wordt daardoor zichtbaar wat er écht in de harten van mensen leeft. Het is een troost dat Jezus ook moeite heeft gekend, en op de proef is gesteld, net zoals wij. Zijn vertrouwen op God bleek het meest belangrijke in Zijn leven. Is dat bij ons ook zo?

Bijbel: Matteüs 4:1-11

Zaterdag 20 februari: vasten

Iedereen die vast heeft daar zijn eigen redenen en eigen manier voor. Door bijvoorbeeld niet te snoepen of geen alcohol te drinken sta je stil bij de overvloed die wij hebben. Sommige mensen kijken geen tv of gebruiken geen social media. Je houdt dan tijd over: om te bidden, na te denken over je geloof of om iets te doen voor een ander. Als je iets niet doet, wat je normaal wel doet, zul je merken dat dit  niet altijd gemakkelijk is. Door hier je best voor te doen, en soberder te leven, maak je van binnen ook een verandering mee. Je leert geduld en volharding, en om niet gelijk toe te geven aan je (luxe) behoeften. Dat kan je dichter bij Jezus brengen. Hij dacht immers ook niet aan zijn eigen behoeftes, maar uit liefde voor ons wilde Hij zelfs zijn leven geven.

Deel eens met anderen wat jij laat staan, waarom jij dat doet, en wat dit voor jouw geloof  betekent.

Week één: de zieken bezoeken

Zondag 21 februari: Moldavië

 Economisch gaat het niet goed in Moldavië, een land ten oosten van Roemenië. Veel mensen gaan naar het buitenland om daar werk te zoeken. Dit heeft desastreuze gevolgen voor de samenleving: in sommige dorpen wonen alleen nog maar ouderen en jongeren. Kerk in Actie ondersteunt kerken in Moldavië, die hen stimuleren om voor elkaar te zorgen. Jongeren helpen eenzame en zieke ouderen. Andersom bieden ouderen de jongeren die opgroeien zonder ouders, een plek waar ze met hun verhaal terecht kunnen. Kerk helpt kwetsbare mensen | Kerk in Actie (protestantsekerk.nl)

Maandag 22 februari: gedicht

Tel met mij mee
de uren
die zo traag vergaan.

Stel mij gerust
nu in mijn lichaam
onrust huist.

Verdrijf de angst
die rondspookt
in mijn ziel.

Kom met nieuwe licht
nu veel in mij
verlangt naar U.

(Luc Wolthuis; Liedboek p.260)

Dinsdag 23 februari: gebed

 Wanneer wij moeten gaan
langs de grenzen van het leven
waar ziekte ons klein maakt,
onzeker en afhankelijk,
laat ons leven dan niet verlopen in de angst.

Als leven pijnlijk wordt,
het broze lichaam vervalt:
laat er een omarming blijven
die ons draagt.

Laten er mensen zijn
die ons vasthouden:
doe zelf Uw naam eer aan
en laat U vinden
als wij U zoeken.

Amen.

(Sytze de Vries; Liedboek p. 1372)

Woensdag 24 februari: ziek zijn in de tijd van de bijbel

 Wij vinden het vanzelfsprekend, dat als je ziek wordt, je naar de huisarts kunt gaan. Als de huisarts het niet kan oplossen, of meer onderzoek nodig is, wordt je doorgestuurd naar het ziekenhuis. Niet elke ziekte is te genezen, maar ze doen hun uiterste best om je te helpen. In je eigen omgeving proberen mensen je te ondersteunen met aandacht en een luisterend oor. Niet meer dan normaal, vinden wij. In de tijd van de bijbel was er veel minder kennis over het menselijk lichaam en de menselijke geest. Veel meer mensen dan nu, leden pijn, en hadden last van aandoeningen die nu goed te behandelen zijn. Het gebrek aan kennis betekende ook, dat men niet begreep hoe en waarom mensen ziek werden. Om toch “controle” te krijgen over het fenomeen ziekte, beschouwden veel mensen  ziekte als een straf van God. Als zieke werd je dan niet alleen gemeden, uit angst voor besmetting, maar ook nog met de nek aangekeken, omdat jij (of je ouders) wel iets verkeerds zouden hebben gedaan, waardoor God boos op jou was.

Stel je eens voor, hoe het moet zijn, om in zo’n tijd ziek te worden. In veel landen wordt zelfs nu nog een handicap gezien, als iets waarvoor je je moet schamen.

Bijbel: Johannes 9

Donderdag 25 februari: opdracht

Volwassenen: stuur een bemoedigend kaartje naar iemand die dat nodig heeft. Kids: ken je iemand die ziek is? Maak een mooie tekening, om die persoon op te vrolijken, en stuur hem op of breng hem langs.

Vrijdag 26 februari: Jezus en de zieken

Jezus is naar de wereld gekomen om te vertellen over het Koninkrijk van God. Hij vertélde niet alleen over hoe het in het Koninkrijk van God er aan toe gaat (Matteüs 5-7), maar hij liet het ook zien. Het is opvallend hoe vaak de vergeving van zonden en de genezing van een lichamelijke kwaal samenvallen.

In het Koninkrijk van God zijn mensen lichamelijk en geestelijk heel. Door Jezus dood aan het kruis weten wij, dat als wij in Hem geloven, Hij ons wil vergeven wat wij verkeerd hebben gedaan. Zo mogen wij burger zijn in het Koninkrijk van God. Nu al een beetje, en volledig, wanneer Jezus terug zal keren naar de aarde om alles nieuw te maken (Openbaringen 21).

Het is opvallend hoe vaak Jezus zieke mensen geneest. Daarmee geneest hij ze niet alleen van een nare aandoening, die hun leven beperkt, maar Hij haalt ze ook uit hun isolement! Ze mogen weer volop leven! Zo is het Koninkrijk van God. Is dat niet prachtig?

Jezus geneest blinde mensen, maar Hij wil ook mensen genezen van geestelijke blindheid: mensen met goede ogen, die Jezus niet herkennen als de Zoon van God, en niet begrijpen wat God belangrijk vindt.

Bijbel: Matteüs 15:1-20

Zaterdag 27 februari: spreuk

 “Wat geweldig, dat niemand ook maar één moment hoeft te wachten met het verbeteren van de wereld.” (Anne Frank)

Week twee: de dorstigen laven

Zondag 28 februari: dorst in Nederland?

Het aantal kerkgangers neemt af in Nederland. Maar dat betekent niet dat er geen behoefte is aan zingeving. Veel mensen hebben het misschien goed voor elkaar, maar tegelijkertijd is er het gevoel iets te missen. Op deze “dorst” naar zin probeert de Protestantse Kerk in te spelen door mensen een plek te bieden waar ze op zoek kunnen gaan naar zingeving. Dat doet zij met alternatieve manieren van kerk zijn, de zogenaamde “pioniersplekken”. Zij proberen buiten de kaders van de gewone kerk het evangelie te delen op een manier die aansluit bij waar mensen naar op zoek zijn. Als onderdeel van de PKN staan ze altijd in verbinding met een bestaande “gewone” gemeente. Oude en nieuwe vormen van kerk zijn, hebben elkaar nodig. Zo proberen de pioniersplekken op verrassende manieren mensen weer in contact te brengen met een bron van levend water. Ook waar een traditionele kerk niet meer kan bestaan, wordt gezocht naar nieuwe (of eigenlijk heel oude) vormen van kerk zijn, zoals de huisgemeente.
Wie meer wil weten over deze zoektocht: PKN-Lichter verkend

Maandag 1 maart: opdracht

Volwassenen: probeer eens een week te vasten, door geen alcohol te drinken.

Kids: neem een week lang geen frisdrank, maar thee of water. Is het erg, als iets even niet kan?

Het geld dat je bespaart, geef je aan een goed doel, bv de groep jongeren die dit jaar (of volgend jaar) vanuit Ten Boer naar Zambia hoopt te gaan, om daar een school te bouwen Actiegroep Ten Boer bouwt aan verandering (worldservants.nl)

Dinsdag 2 maart: water in de bijbel

We wonen in een land waar we vaker teveel, dan te weinig water hebben. Nederland is meestal een nat kikkerlandje. Bovendien hoeven we de kraan maar open te doen, en er komt schoon, fris, smakelijk water uit, zoveel je wilt. De beeldspraak over water, die we veel in de bijbel tegenkomen, roept dan niet zoveel op. Als je wel eens in een warm land op vakantie bent geweest, begin je beter te begrijpen, wat dorst is. Als je echt dorst hebt, smaakt niets lekkerder dan een glas water. Ook Israël is een warm land, met veel woestijn. Zelf heb ik het voorrecht gehad het Heilige Land een paar keer te mogen bezoeken.
Diep in de woestijn, dacht ik dan vaak aan Psalm 42: als een hert dat verlangt, dat smácht naar water, zo verlangt mijn ziel naar God, de lévende God. Ken je die dorst?
In de bijbel wordt vaak over levend water gesproken. Levend water is water dat stroomt, in een beek of rivier, of uit een bron. Alleen dit water is drinkbaar, omdat het niet vervuild is. Daartegenover staat stilstaand water. Dat zit vol met bacteriën, waar je ziek van wordt. In veel derde wereldlanden moeten mensen vaak noodgedwongen nog gebruik maken van ongezond water, met alle gevolgen van dien.
Bijbel: Psalm 42

Woensdag 3 maart: gedicht

Kom naar het levend water,
kom naar de bron;
leer valse schijn verlaten
en keer je om.

Ik ben het levend water,
Ik ben de bron:
Leer je op Mij verlaten
en zie niet om!

Wie zoekt om God te eren,
Hart van bestaan
zal in mijn daden lezen
de Ene Naam.

Wie aarde gaat bewerken
leert met geduld
de groeikracht op te merken
die haar vervult.

Leven wordt je gegeven,
Adem en Geest;
dood zul je niet meer vrezen,
zowaar Ik leef.
(Henk Jongerius, uit: “Voor onderweg” Kampen

Donderdag 4 maart: ontmoeting met Jezus

Het bijzondere aan Jezus, zijn niet alleen Zijn preken, of het feit dat Hij voor ons gestorven is aan het kruis. Jezus ontmoette veel mensen, want Hij was veel onderweg. In het evangelie staan veel van die ontmoetingen beschreven, Stuk voor stuk zijn ze bijzonder, omdat de levens van de mensen die met Jezus spraken, door de ontmoeting met Hém, totaal veranderden. Dat effect heeft Jezus op de levens van mensen. Een van de mooiste gesprekken heeft Jezus met een Samaritaanse vrouw, die Hij ontmoet bij een put, waar de Jakobsbron is. Jezus praat met haar als met een gelijke. Daarmee overtreedt hij verschillende “ongeschreven regels” van die cultuur: een man sprak niet met een vrouw, tenzij haar man daarbij aanwezig was. Een Jood sprak niet met een Samaritaan, en een rabbi sprak niet met een vrouw met dubieuze moraliteit. Jezus vraagt haar om water voor Hem te scheppen uit de put, maar groter dan Zijn eigen dorst, is Zijn verlangen om haar water te geven. Geestelijk water. Want een mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord, dat klinkt uit de mond van God. Het duurt even voor zij begrijpt wat Jezus zegt. Dat Hij haar kent, en niet afwijst, verandert haar leven, en is water voor haar dorstige ziel.
Bijbel: Johannes 4
Beantwoord voor jezelf de volgende vragen:
1. Waar heb jij dorst naar?
2. Welke belofte vind je in Johannes 6:35? Wat kan jij hiermee, in de praktijk?
3. De vrouw liet haar kruik staan en ging terug naar de stad om de mensen over Jezus te vertellen. Waarin zou jij haar voorbeeld kunnen volgen?
, 2005)

Vrijdag 5 maart: spreuk

“Wees geen poel met stilstaand water, maar een bron die overstroomt.” (Paulo Coelho, schrijver)

Zaterdag 6 maart: Kerk in Actie voor waterputten

Sinds de burgeroorlog in 2013 losbarstte zijn ruim 2 miljoen Zuid-Soedanezen op de vlucht geslagen, in het land zelf en naar andere landen. In de hoofdstad Juba wonen duizenden mensen in het vluchtelingenkamp 'Bros'. Het kamp is open, wat wil zeggen dat mensen in en uit kunnen lopen, bijvoorbeeld om naar school te gaan of boodschappen te doen. De meeste mensen wonen hier al langer dan een jaar. Ze leven in zelfgemaakte tenten en zijn grotendeels afhankelijk van voedsel en water, dat door hulporganisaties wordt verstrekt. Kerk in Actie bouwde en renoveerde in 2017 in totaal 22 waterpompen. Van 1 waterpomp maken 500 mensen gebruik. Met 22 waterpompen konden dus 11.000 mensen geholpen worden. Ze kunnen nu water tappen wanneer ze maar willen om van te drinken, om zich mee te wassen en om eigen kleine moestuintjes mee te onderhouden. Dat is een hele verbetering voor al die mensen die in dit of een ander vluchtelingenkamp moeten leven. Waterpompen bouwen in vluchtelingenkampen

Week drie: de vreemdeling onderdak bieden

Zondag 7 maart: vluchtelingen in Libanon

Miljoenen Syriërs sloegen op de vlucht voor het aanhoudende geweld en werden gastvrij opgevangen in buurland Libanon. In dit kleine land is inmiddels een op de vier inwoners vluchteling.
Dit zet de samenleving onder druk. Huur- en voedselprijzen zijn gestegen en de werkloosheid is verdubbeld. Kerk in Actie helpt zowel vluchtelingen als de arme bevolking van Libanon.
Meer weten? Lichtpunten voor Syrische vluchtelingen | Kerk in Actie (protestantsekerk.nl)

Maandag 8 maart: gebed

Voor hen die verloren lopen.

God, wij vragen U:
vind hen die verloren lopen,
die, gescheiden van hen van wie ze houden,
over grenzen moeten gaan,
uit hun land en weg van hun geboortegrond
die niet meer weten waarheen.
Vind hen, God,
Gij die altijd hen die verloren raakten zoekt
En beschermt zoals een kloek haar kuikens.

God, wij vragen U:
laat hen die onder ons wonen,
die zich vreemden voelen, ontworteld,
een veilige woonplaats vinden,
waar hun geschiedenis wordt gerespecteerd
hun vaardigheden worden erkend
zodat ze zonder vrees kunnen leven.
Laat ons, God, hun nieuwe thuis zijn
open ons hart voor hen.
(uit: Medemens 4)

Dinsdag 9 maart: gastvrijheid

 In het Midden-Oosten is gastvrijheid een belangrijke deugd. Misschien heeft dat met de omgeving te maken. De omgeving is vijandig aan de mens. Woestijn en droogte maken het leven zwaar als je niet vertrouwd bent met het gebied of niet weet hoe je hier moet overleven. Je hebt elkaar nódig om te overleven

Vele eeuwen lang leefden de mensen hier als nomaden, en zelfs in onze tijd  leven nog  veel mensen op zo’n manier. In de bijbel kunnen we denken aan de aartsvaders: Abraham, Isaak en Jakob, die als nomaden leefden. Zij trokken rond met hun stam, hun familie en hun kuddes vee. Gastvrijheid speelt bij hun een belangrijke rol. Abraham ontvangt vreemdelingen gastvrij (Genesis 18:1-8). Hetzelfde geldt voor zijn neef Lot, die  gastvrijheid nog belangrijker vindt dan het welzijn van zijn dochters! (Genesis 19:1-8). Je zou ook kunnen denken aan Boaz, die Ruth toelaat in zijn familie (Ruth).

Niet alleen in het Oude Testament komen we dit tegen, ook in het Nieuwe Testament.

De Emmaüsgangers nodigen Jezus uit om de maaltijd te gebruiken, nog voor zij Hem herkennen (Lucas 24:28,29). Paulus onderstreept dat 'een opziener gastvrij moet zijn' (b.v. 1 Timotheüs 3:2). Het Griekse woord voor gastvrijheid (philo ksenon) betekent: liefde geven aan vreemdelingen. Van christenen werd een gastvrije houding verwacht ten opzichte van rondreizende predikers of gelovigen. Zij stonden klaar om hen te voorzien van eten en een verblijfplaats, zodat men niet in smerige en gevaarlijke herbergen hoefde te slapen. Later zijn er andere vormen van gastvrijheid in beeld gekomen. Maar in essentie betekent gastvrijheid bereidheid om anderen in je huis op te nemen."

Woensdag 10 maart: opdracht

 Volwassenen: Geen huis betekent ook geen warmte. Veel vluchtelingen leven jarenlang in tenten

onder primitieve omstandigheden, ook in de winter. Zet de verwarming thuis eens op 16 graden.

Kids: Dat voelt koud, he? Hoe kun je warm blijven? Probeer eens een trui.

Donderdag 11 maart: vluchtelingen in de bijbel

 Wij vinden het normaal, dat wij veilig in een huis kunnen leven, en voldoende eten hebben om van te leven. Dat is zo normaal voor ons, dat wij er zelden bij stilstaan. Voor veel mensen nu, en in de tijd van de bijbel, is dat niet vanzelfsprekend. Bijna op elke bladzijde van de bijbel komen we mensen tegen die voor kortere of langere tijd op de vlucht zijn. Kain vlucht vanwege de moord op zijn broer, Abraham en Naomi vanwege hongersnood. David moet vluchten voor koning Saul, die jaloers op hem is en hem wil doden, en later voor zijn eigen zoon Absalom. Het hele volk Israel vlucht uit Egypte, om bevrijd te zijn van slavernij. Paulus vlucht weg uit Damascus, omdat mensen hem willen doden. De christelijke gemeente in Jeruzalem vlucht naar elders, omdat zij vanwege hun geloof vervolgd worden.

Het is maar het topje van de ijsberg. Jezus zelf was een vluchteling. Maria en Jozef moesten met de kleine Jezus naar Egypte vluchten, omdat koning Herodes alle jongetjes die in Bethlehem geboren waren, wilde vermoorden. Veiligheid en voldoende middelen van bestaan, waren maar zelden vanzelfsprekend. Ze zijn dat nog steeds niet. In 2018 waren er meer dan 70 miljoen mensen op de vlucht. Een triest record.

Bijbel: Matteüs 2:13-22

Vrijdag 12 maart: vreemdelingen

Diep in het DNA van het volk Israél zit, dat zij zelf vreemdelingen zijn geweest in Egypte. Keer op keer wijzen de profeten dat het volk moet zorgen voor weduwen, wezen en vreemdelingen: de kwetsbare groepen in de samenleving.: “Gij zult het recht van vreemdeling en wees niet buigen; ook zult gij het kleed der weduwe niet tot pand nemen.” (Deuteronomium 24:17)

De trits van vreemdeling, wees en weduwe wordt 18 keer genoemd in de bijbel!

Misschien begint het daar wel: het besef dat je als mens een voorbijganger bent, een vreemdeling op aarde. Wie dat heeft ervaren, streeft niet ten koste van alles naar behoud van eigen huis en haard, maar kan letterlijk en figuurlijk ruimte geven aan wie onderdak zoekt.

Ten diepste horen wij ergens anders thuis.
“ Geliefden, ik roep u op als bijwoners en vreemdelingen u te onthouden van de vleselijke begeerten, die strijd voeren tegen de ziel.” (1 Petrus 2:11). Wij zijn burgers van een ander koninkrijk:
Ons burgerschap is echter in de hemelen, waaruit wij ook de Zaligmaker verwachten, namelijk, de Heere Jezus Christus”(Filippenzen 3:20).

Zaterdag 13 maart: lied

Kom, als je honger hebt of dorst.
Hier kun je eten, deel met ons.
Kom met je tranen en je pijn.
Hier is het goed, hier mag je zijn.
Met open armen word je ontvangen.

Kom, als je moe bent van je vlucht.
Hier ben je veilig, hier is rust.
Kom, met je wanhoop en verdriet.
Hier mag je weer een toekomst zien.
Met open armen word je ontvangen.

Welkom in Gods huis.
Welkom in Gods huis.
Welkom in Gods huis.
Welkom, welkom thuis.

Kom met je leegte en je angst.
Hier word je liefdevol omarmd.
Kom maar, als niemand je verstaat.
Hier is een plek voor jouw verhaal.
Met open armen word je ontvangen.

(Schrijvers voor Gerechtigheid, 2014)